Waarom?
Fundament fysiotherapie maakt verbinding tussen de theoretische onderzoeks-wereld en de praktisch wereld van de fysiotherapeuten. Brengt je op de hoogte van nieuwe kennis en inzichten die relevant zijn voor je vak. Deze kun je vervolgens gebruiken om nog adequater te behandelen, de effecten van toegepaste therapieën te begrijpen en mogelijk nieuwe behandelstrategieën te ontwikkelingen. Je wordt geprikkeld om je vak steeds beter onder de knie te krijgen en met extra enthousiasme je werkplek binnen te stappen.
Turnover collagene fibrillen/vezels
Bij veel klachten en blessures die fysiotherapeuten behandelen is er sprake van schade aan collagene fibrillen/vezels. Dit speelt zowel bij tendinose, tendinitis, meniscusproblematiek, artrose als bij discusdegeneratie. Een veel gehoorde opvatting binnen de fysiotherapie is dat de halfwaardetijd of turnover van collagene vezels 300-500 dagen bedraagt. Op basis hiervan is de logische veronderstelling, en het al vele jaren onderwezen idee, dat er volledig herstel kan optreden na beschadiging van peesweefsel, meniscus, kraakbeen of lumbale discus.
Echter, recent onderzoek laat zien dat de halfwaardetijd van de collagene vezels in de kern van de achillespees, precies het gedeelte dat aangedaan is bij mid-portion achillespees-problematiek, 200 jaar is(1). De collagene vezels van de annulus fibrosus, de lumbale disci, de menisci van de knie en gewrichtskraakbeen doen het niet sneller. Ook deze collagene vezels hebben een halfwaardetijd van rond de 200 jaar(2,3).
Gevolgen trage turnover
De vaak moeizame klachtenafname bij problematiek met pezen, kraakbeen, menisci en disci past bij deze trage turnover. Er is geen mogelijkheid tot herstel van de collagene vezels. Tendinitis, artrose, meniscus-beschadiging/degeneratie en discusdegeneratie verlopen alle vier progressief in de tijd.
In het werkveld is bekend dat deze beelden zowel symptomatisch als asymptomatisch kunnen zijn. Waarin zit het verschil? Zoals op de homepagina al vermeld kenmerken symptomatische tendinitis, artrose, meniscus- en discusdegeneratie zich alle vier door een abnormale productie door de lokale weefselcellen en aangetrokken immuuncellen, van afbrekende (katabole) enzymen en cytokinen. Het netto effect van deze ‘chemische situatie’ is dat er een katabole toestand heerst en lokale nociceptoren zijn gesensitiseerd.
Immuuncellen
De laatste jaren is steeds duidelijker geworden dat de cellen van het immuunsysteem, zoals macrofagen, een belangrijke rol spelen bij de pathogenese en pathofysiologie van tendinitis, artrose en discusdegeneratie. Het immuunsysteem is dus niet alleen actief als er bacteriën en virussen zijn binnen gedrongen in het lichaam of bij auto-immuunziektes zoals reumatoïde artritis, maar ook bij vele andere klachten van het bewegingsapparaat.
Kunst van de fysiotherapie
De kunst van fysiotherapie bij veel problemen van het bewegingsapparaat lijkt neer te komen op het tot rust brengen van de abnormale productie van allerlei cytokinen, groeifactoren en afbrekende enzymen van de lokale weefselcellen en cellen van het immuunsysteem. Daarmee verdwijnt de lokale sensitisatie van nociceptoren en de eventueel opgetreden centrale sensitisatie. Het gevolg is dat de tendinitis, tendinose, artrose of bijvoorbeeld discusdegeneratie asymptomatisch wordt.
Doel lezingen
Het uiteindelijke doel is dat je beter gaat begrijpen waarom jouw patiënten klachten hebben en dat je op basis van een stevig fundament van kennis en inzicht in het gedrag van de betrokken weefsels nog beter adviezen en interventies op maat kan geven.
De onderliggende overtuiging is dat fundamentele kennis van pathologische weefsels een essentiële voorwaarde is om je handelen als fysiotherapeut te onderbouwen.
LITERATUUR
1. Heinemeier, K. M., et al. (2013). Lack of tissue renewal in human adult Achilles tendon is revealed by nuclear bomb 14C. FASEB Journal, 27(5), 2074–2079
2. Heinemeier, K. M., et al. (2016). Radiocarbon Dating of Human Articular Cartilage Shows Minimal Collagen Turnover After Maturity in Both Healthy and Osteoarthritic Tissue. Osteoarthritis and Cartilage, 24(S), S146–S147
3. Sivan, S. S., et al. (2008). Collagen turnover in normal and degenerate human intervertebral discs as determined by the racemization of aspartic acid. Journal of Biological Chemistry, 283(14), 8796–880
4. Våben C, et al. (2020). No detectable remodelling in adult human menisci: an analysis based on the C14 bomb pulse. Br J Sports Med; 54,1433–1437